Utstillinga på Heibergske samlingar på Kaupanger
Foto: Kulturnett Sogn og Fjordane – Sigrun Espe
Høyr radiomeldinga på morgonsendinga (nr 16):
Kva har St Sunniva til felles med fylkesordførar Åshild Kjelsnes? Og samstundes med Jostedalsrypa og fylkesmann Anne Karin Hamre? Jau dei er presenterte på utstillinga ”Kvinnestemmer frå Sogn og Fjordane” i det store jubileumsåret vårt der vi feirar 100 år for kvinner sin stemmerett og 250 år for fylket vårt. Utstillinga er i regi av musea våre, fylkesarkivet og fylkeskommunen. Den heng på Sogn Folkemuseum på Kaupanger, og den skal vandre fylket rundt.
Hovuduttrykket i utstillinga er at det er plukka ut ei kvinne frå kvar av dei 26 kommunane i fylket. Desse utgjer ein form for heilskap i mangfaldig ”kvinneliv” frå tidlege tider til i dag. Frå det religiøse livet kan vi dra fram Kristina Skryppen frå Gloppen som vart brend som heks til Malla Moe frå Luster som levde livet sitt som misjonær i det sørlege Afrika. Frå næringssatsing kan vi nemne husmannskona Marte Moviken frå Førde som livnærde seg som amme for byborna i Bergen til Synnøve Finden frå Vik som etablerte ostefabrikk i Oslo. Og innan media og kultur presenterer dei tidlegare NRK-redaktør Magni Øvrebotn i spann med popidolet Tone Damli Åberge. Alle har fått kvar sin plakat med stort bilete og velskrivne tekstar.
Mangfaldet i utplukket er styrken til utstillinga. Når eg stod i ringen av plakatar med alle desse kvinnene som glodde på meg, kjende eg at dei sterke kvinnene var tilstades. Dei fleste kvinnene i utstillinga har markert seg i på ulike felt i samfunnslivet, men her er også nokre ukjende. Til dømes er den ukjende Rangele Lassedatter frå Hyllestad ein verdig representant for kvinnene i bondesamfunnet på 1600-talet.
Utstillinga understrekar at kvinnene frå fylket ikkje har gitt så høg lyd frå seg på nasjonalt plan. Men også her er det snunad. Liv Signe Navarsete har sete åtte år samanhengande ved Kongens bord, og kanskje er ho den fyrste kvinna frå fylket som nettopp har gitt ”høg lyd” frå deg frå landsende til landsende.
Utstillinga er ryddig komponert og ganske så stillsleg i uttrykket. Det er eit godt grep at redaksjonsnemnda har styrt heilskap og variasjon. Utstillinga gir stemning til ettertanke om kvinneliv i fortid og notid.
Utstillinga skal visast for ungdomsskulen i den kulturelle skulesekken. Då får vi sjå om dette lågmælte uttrykket appellerer til denne aldersgruppa. Eg er også spent på om mange andre av det tilfeldige publikumet finn vegen innom kvinneutstillinga. Eg er sikker på at nokre vil finne eit rom for refleksjon om dei tek seg tid til å stoppe opp. Dette er ikkje utstillinga for dei som berre vil haste vidare. Du kan også finne informasjonen på internett, men utstillingsromet gir ekstra stemning. Ei interessant og viktig utstilling i jubileumsåret, men eg tvilar på om det er denne utstillinga som får dei synkande besøkstala på musea våre til å fyke i veret.
PS: Innhaldet i utstillinga finn du på www.kvinnestemmer.net , og har du «smart» nok telefon kan du kalle opp bakgrunnstoff medan du vandrar rundt i utstillingslokalet.
