Budeiedotter på Holsnipa

Jenny Følling på heimlege trakter

Ført av ein senterpartiordførar av budeie-slekt brøyta eg meg veg gjennom kyr- og saueflokkar, gjennom sauebeiter, over stølsvollar, frå gardane på Følling til Holsnipa, kanskje det flottaste utsiktspunktet i Viksdalen. Dette er slikt som får SP-folk til å begynne å grine…

Det var meldt regn heile veka, men søndag kveld keik eg innom yr.no, og der var det plutseleg dukka opp ei lita sol bak skyer mandag morgon.  Her gjaldt det å snu seg. Ordførar Jenny Følling let etatsjefmøte vere etatsjefmøte og hoppa i fjellskoa for å vise meg det flottaste fjellet i Viksdalen. (Eg seier Viksdalen, for Storehesten ligg og i Gaular, og er vel kanskje eit hakk kvassare enn Holsnipa, men der har eg vore før.)

Veret vart ikkje det beste, men vi vart gode vener, Jenny og eg. Ein blir det, når ein går ein seks timars fjelltur i lag.

Turen begynner frå Følling i Viksdalen, der Jenny trødde sine barnesko, og dei trødde ho både godt og grundig.

– Mor mi var 47 år då ho fekk meg. Eg tykte den gongen at foreldra mine var gamle, vi budde ikkje akkurat sentralt, her oppe på Følling, og eg var den aller yngste av ungane i grenda. Det var ein god og trygg oppvekst, men eg var vel kanskje ikkje alltid like nøgd den gongen, innrømmer Jenny. Når det å sykle dei fire-fem kilometrane til Vikja for å spele volleyball og gå på 4H-møte på Kupa var toppen, då skjønar du litt kor landet ligg.

Vi tek dei første 3-400 høgdemetrane på ein behageleg skogsveg, bratt, men lettgått. Så svingar Jenny ut i skogen, og det ber oppover ei bratt, myrete li, og der  begynner eg å slite. Kraftig. Jenny er sprek og sprett frå tue til tue, men eg søkk djupt i.  Mentalt. – Kvifor tok vi av her? spør eg. – Fordi det er kortare, seier Jenny. Tynne, lette folk går heller bratt og kort, enn slakt og langt. Eg tenkjer litt omvendt.

På Espeset-stølen (ein ordentlig støls-idyll, forresten) tek vi kaffi og niste og skriv oss inn i boka. På Viksdalen skriv folk inn fødselsåret sitt i boka. Det har eg ikkje sett før. Jenny kan avsløre at ho veit ganske mykje om stølslivet, ho:

– Mor mi voks opp inst i Naustdalen og var nest yngst i ein syskenflokk på ni. Dei eldre for til Amerike, den eine etter den andre, men mor mi måtte bli att og stelle garden og ta seg av foreldra. Frå ho var 15 til ho var 40 gjekk ho på stølen, var budeie. Men ho budde ikkje fast der oppe. Om morgonen måtte ho gå ned med mjølka, så var ho med i slåttearbeidet, så gjekk ho opp att om kvelden, mjølka kyrne, sov der til neste morgon, mjølka igjen, og så var det ned att med tunge bøtter, og så slåttearbeid igjen. 

Og eg synst eg er flink som greier å gå på Holsnipa og ned att utan anna å bære på enn luksus-nista eg skal kose meg med. Latterleg.

Då mor til Jenny vart 40, kom ein eldre bror heim att frå Amirka (som dei seier i Viksdalen) og tok over garden, og dermed var ho fri. Fri til å reise til Viksdalen og gifte seg på Følling. Sju år etter vart Jenny fødd.

Det er rart med det, ei god historie gjer bakken kortare, og plutseleg var vi komne opp i skortene mot Viksdalsvatnet oppover i snaufjellet. Yr bomma nok på når sola skulle komme fram, men dei bomma ikkje på når det skulle begynne å regne att. Storehesten var vekke i ein grå vegg av regn og tåke då vi kom over kanten inn mot toppen. Dei siste hundre høgdemetrane småsprang vi på svaberga for å nå toppen og ta bilder før den grå veggen velta over oss, og vi rakk det. Akkurat.

Men det er som det alltid er: Gråværsturane er opplevingar, dei og. Du hugsar kanskje dei bedre enn alle dei i solskin.

Bilder frå turen finn du her: